Facebook sen neymissin ya!

Valla kac aydir surekli kacindigim bir olusumdu bu site. Uye olanlar bilir, kendiniz bu tuhaf "yonjamsı" dunyanin bir parcasi olurken, e-mail hesabinizdaki adres listesindeki insanlara "Gelin siz de kapilin bu dalgaya!" mesaji atabiliyorsunuz. Gecen donemden beri gelen mailleri umursamamaya calisiyordum. Taa ki, kuzenimin dugununde, kendisiyle alakasiz bir sekilde halay cekmeye basladigim, pek kadim dostum Ozgur Bozcaga'nin israrlarina dayanamayip uye olana dek. Ne yalan soyliyeyim, ortam etkileyici. Her sign out ettiginizde, buruk ama bir o kadar da keyifli bir nostaljik tad birakiyor damaklarda. Insanin Ilkokul-Ortaokul mezuniyet toreninden sonra, kulaktan dolma haberleri saymaz isek, bir daha hic gormedigi-konusmadigi arkadaslarina onca yil sonra yeniden rastlamasi gercekten tuhaf bir duygu. Bu site yuzunden midir artik bilmiyorum, yillarin, sanildigindan da hizli gectiginin farkina vardim su son donemde. Degismeyen yuz ifadelerine araya giren zaman icerisinde eklenen "dokulen sac", "alinan kilo", "degisen tarz", "birakilan kirli sakal" ozellikleri. "Ulan bu herifle servisle eve donerken az kavga etmedik, nasil olmus da universiteyi bitirmis, master'a bile baslamis?" hayiflanmalari. Soz konusu insanlarin fotograflarina bakinca hafif hafif icinizi sallayan, tuhaf bir kiskanclik hissi hatta. Haset degil kesinlikle. Ama ne zaman birbirimizi biraktik da; baska insanlarla takilmaya basladik, baska sehirlerde gezdik, eglendik, yedik, ictik, sevindik, rezil olduk, uzulduk, toparlandik?
Bilgi oburlugunun baska turlusu sanirim bu. "Ani birlikte yasama oburlugu" mu desek? Yanindakilerle tanismasam da, 10 senedir gormedigim ortaokul hazirliktaki sira arkadasimin bu yazki Bodrum tatilinde olmak istemez miydim? Isterdim sanirim. Ben o sirada, Bozcaada'da gunumu gun ediyorsam bile. Gereginden fazla romantik oldu farkindayim ama insan, bazi (zamaninda hayatinin onemli bir kismini isgal eden) kisileri, olgulari, degerleri, seyleri unuttugunun farkina varinca gercekten boyle hissedebiliyormus. O uzun arkadas listesinde, bambaska ortamlarda tanistiginiz insanlarin, o "gulumseyen" profil resimlerini alt alta, ust uste gorunce boyle hissediyormus. Anilar kisa devre yapiyormus, birbirini domine etmeye calisiyormus. Romantik mi, melankolik siz karar verin..

Wikipedia hastaligimin kazandirdigi insanlardan biri olan, Yale'in unlu psikoloji arastirmacisi Stanley Milgram'in deneylerinden biri olan "Small World Experiment"in de, en azindan belli bir donem ve sosyal cevre insanlari icin gecerli olduguna inanmaya basladim Facebook yuzunden. Ayni network ustundeki insanlar, atiyorum 6 kisi uzerinden, tanidigin-tanidiginin-tanidiginin-tanidiginin-tanidiginin-tanidigi cikarlar. "Friends in common" buttonu bu ise yariyor sanirsam. Farkli zaman dilimlerinde tanisip, kaynasip, koptugunuz farkli insanlar bir bakmissiniz, sizden ayri bir ucuncu boyutta ayni sekilde muabbeti ilerletmisler. Herkes birbirine ayni soruyu soruyor. "Sen bunu nerden taniyorsun?", "Hayir, anladim da; sen onu benim yanimda gormus muydun ya?", "Allah allaaah! Yahu kardesim, bu herif senin listende ne ariyor yahu?" gibi.

Kac keredir bu tarz olusumlar biz bumerang kusagi arasinda populer olup daha sonra bu populeritesini kaybetmistir. Detayli bir liste icin, "80'lerin sonunda 90'larin basinda cocuk olmak" tarzi gruplara basvurabilirsiniz. Ama Facebook sanirim daha uzun soluklu bir macera olacak. Cunku cok daha fazla insan kullaniyor. Eskiden, en azindan benim icin, hep belli bir kesime hitap eden siteler mevcuttu. Atiyorum, Ortakantin, sosyallesmeye calisan universiteliler; Yonja, koku Darwine uzanan hormonal guduler; Last.fm muziksever gencler vs vs. Facebook sanki butun bu insanlarin ustkumesini olusturuyor. "Internetle hic alakasi yoktur ya, oyle chatle mhatle" diyebilecegim cogu insan bile, baktim uye olmus, sayfasini cicekle bocekle doldurmus. Tabii, "Ben en populerim!", "En uzun arkadas listesi bende!" gaziyla, lisede kantinde karsilasti mi, yuzune bile bakmadigi insanlara dahi "Add as a Friend" requesti gonderen kesimi yukaridaki guzide grubun icinde gormuyorum, gormek de istemiyorum.

Simdilik aklima gelenler bu kadar. Daha uzun uzun yazilabilir tabii ama tadinda birakmak lazim..